“Ssttt” het hoorspel begint!

Zaterdagavond. Op straat was het doodstil. Binnen gingen de gordijnen dicht en werden de stoelen dicht bij de radio geschoven. “Ssttt”! Het hoorspel begint!

Doppinda’s op schoot

Moeder gaf iedereen een oude krant met daarop een flinke stapel doppinda’s. Hier hadden ze de hele week al op gewacht….”Ssttt, het hoorspel begint!” In 1924 kwam in Nederland het eerste hoorspel of eigenlijk radiotoneel op de radio. Doordat dat ‘live’ werd uitgezonden, kon men thuis letterlijk ieder kuchje en elke verspreking horen. Het hoorspel werd nog levendiger toen regisseur Kommer Kleijn in 1929 muziek en geluid toevoegde in bekende stukken zoals: De koopman van Venetië en Romeo en Julia.

Krakende voetstappen

Vanaf 1934 werd het mogelijk om uitzendingen van tevoren op plaat vast te leggen. Nu kon men naast achtergrondmuziek ook geluiden opnemen. Zware voetstappen op het grindpad, rammelende koffiekopjes, tikkende klokken of krakende deuren. Hoorspelen zoals die over privédetective Paul Vlaanderen (1939) werden daardoor nagelbijtend spannend! Natuurlijk werd de jeugd niet vergeten met verhalen zoals ‘Paulus de Boskabouter’ (Jean Dulieu) of ‘De man van de maan’ (A.D. Hildebrand).

Alie Cyankali

Het populairste hoorspel in Nederland was destijds: ‘In Holland staat een huis’ ofwel ‘De familie Doorsnee’ (1952). Hierin liet Annie M.G. Schmidt met een zeer ondeugende knipoog dit ‘doodgewone gezin’ in vele huiskamers tot leven komen. In talloze huishoudens werd het ‘stoute’ liedje “ik ben Alie Cyankali” uit volle borst meegezongen.

Levensecht!

In 1938 zorgde het hoorspel ‘The war of the words’, over een buitenaardse invasie in de VS voor grote paniek! Omdat het hoorspel door nieuwsuitzendingen werd onderbroken, dachten veel luisteraars dat de aarde echt door marsmannetjes werd aangevallen?

Opnieuw op de radio

Door de tv verdween het hoorspel grotendeels. AvroTros zendt ze nog wel uit. Je kunt ze vinden op www.avrotros.nl/cultuur/kunst/hoorspel. Dit najaar is het nieuwe hoorspel ‘Frieda Belinfante’ op Radio 4 te beluisteren en in 2017 ‘Madam’ van Annie. M.G. Schmidt.

 

Foto
Commons wikimedia

 

 

10 Comments

  • Denk nog wel eens aan Biels en co dat was voor mij de beste, nouja ik heb alijd naar de radio geluisterd en tv gekeken voor mijn plezier. Vond het pas echt goed als ik na afloop pijn in mijn kaken had van het lachen.

  • Minus de man van de maan ,uit mijn jeugd ,ik ben van 1940.

  • Dat waren nog eens tijden. Paul Vlaanderen ken ik nog wel maar de rest is uit mijn geheugen verdwenen. Ik ga er toch nog eens eentje opzoeken.

  • Leuke collum om voor te lezen bij de ouderen op de zorgafdeling.

  • ik was als kind gek op hoorspelen zelfs die van Paul Vlaanderen die heb ik nu als luisterboek spannend hoor

  • Leuk onderwerp. Ik herinner me de radio van mijn opoe, waarvan het doek zo mooi ’trilde’ als er geluid uit kwam 🙂

  • Mooie en warme herinneringen aan de verschillende hoorspelen. Leuk dat je dit fenomeen weer even onder de aandacht brengt.

Laat een reactie achter