De boeken van Miep Diekmann

Miep Diekmann schrijft op haar vijfde een woedend epistel in het ziekenhuis. Behalve als journaliste schrijft ze ruim 70 kinder- en jeugdboeken.

Maria Hendrika Jozina (Miep) Diekmann

Wordt op 26 januari 1925 geboren te Assen. Haar eerste epistel schrijft ze wanneer ze totaal verbijsterd bijkomt uit de narcose. Bij haar zus moesten de ‘amandelen’ geknipt worden. Moeder heeft geen zin om ‘misschien’ volgend jaar weer terug te moeten en laat Miep ook meteen maar helpen. De vijfjarige Miep, die amandelen heerlijk vindt, gaat braaf mee. Wat voelt ze zich belazerd! Omdat ze niet kan praten na de operatie, schrijft ze haar woede meteen op papier. Miep zegt zelf, dat ze toen de ‘macht’ van het woord op het papier ontdekte.

Het gezin verhuist naar Curaçao 

Haar vader (commandant van de militaire politie) wordt voor vier jaar uitgezonden naar Willemstad. De achtjarige Miep ervaart op het eiland het verschil tussen zwart en blank en vindt dat zeer onrechtvaardig. Ze heeft een goede band met haar vader, hij laat haar regelmatig ‘zaken’ lezen, waar hij op het eiland mee bezig is (dit zal haar later stof tot schrijven geven, want ze schrijft een tiental boeken over de Antillen. Onder andere het boek Marijn bij de lorredraaiers, over de problematiek rond de slavernij, waarvoor ze vijftien jaar onderzoek doet). In 1938 komt het gezin terug in Nederland.

Miep woont bij haar vader

De band met haar moeder is niet zo best. Ze vindt haar moeder een mooie maar verbitterde vrouw, met wie ze totaal niet praten kan. Haar ouders scheiden in 1941. Miep woont bij haar vader. In 1942 wordt haar vader als krijgsgevangene geïnterneerd in Polen. Miep komt te wonen bij de familie Wouw in Rijswijk. In 1943 gaat ze bij haar tante en voogd Cor Lutgers in Apeldoorn wonen. Eind ’43 komt haar vader terug. Samen wonen ze in Amsterdam. Vader trouwt met ’tante Cor’ en dan gaan ze in Leiden wonen.

Haar grote doorbraak

Zelf zegt ze dat ze is gaan schrijven om haar boosheid van zich af te schrijven. Haar woede vanuit de oorlog en omdat ze als tiener totaal niet serieus genomen wordt. Miep begint meisjesboeken te schrijven. In 1947 debuteert ze met Voltooid verleden tijd. Daarna volgen haar openhartige Westindische boeken, waarin ze schrijft over jongeren die te maken krijgen met discriminatie, politiek, verkrachting, zelfmoord en seksualiteit en hoe ze daarmee om moeten gaan. Het boek de boten van Brakkeput (1956) wordt gekozen tot Kinderboek van het jaar (wat later de Gouden Griffel is).

Miep ontmoet Anton

Ze kent hem van de krant en gaat met hem uit. Hierover zegt ze in een interview: “tja, hoe ging dat in die tijd, je ging weleens met elkaar naar bed, maar de condoompjes waren nog niet zo goed en toen ging het mis. Hij was in de zevende hemel, hij zou vader worden. Mijn vader (goed katholiek), vroeg meteen wanneer er getrouwd ging worden”. Ze trouwen! Matthijs wordt in 1949 geboren en Jeroen in 1951. Het huwelijk loopt niet lekker, ze scheiden na zes jaar. Net voordat de scheiding rond is vertelt Anton dat hij met een advocaat heeft gesproken en dat Miep de kinderen niet krijgt. Witheet, door deze chantage, flapte ze eruit dat dit goed is. Woorden waar ze eeuwig spijt van heeft. Anton hertrouwt en Miep ziet haar kinderen wekelijks.

Miep schrijft de Anne-Jet serie en meer

Tussen 1956 en 1958 schrijft ze de Anne-Jet serie, die jarenlang herdrukt zijn. Ze schrijft sprookjes, realistische boeken en autobiografische boeken zoals De dagen van Olim (1971) en Marijn bij de lorredraaiers (1965). Ze begint te schrijven voor peuters en kleuters. Kleine en mooie gedichten en verhalen, zoals de verhalen van Hannes en Kaatje (het grote boek van Hannes en Kaatje in 1989). Maar ook schrijf ze boeken over de zeventiende eeuwse schilderkunst.

Bekroningen op haar werk

Behalve de Kinderboekenprijs ontvangt ze de Duitse Staatsprijs, de Nederlandse Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur, de Nienke van Hichtumprijs en de Janusz Kroczakprijs voor het boek wat ze samen met schrijfster Dagmar Hilarová schrijft over Dagmar’s verblijf in het concentratiekamp Theresiënstadt. Voor haar peuterboekje met peuterversjes Wiele wiele stap (1977) ontvangt ze een Gouden Griffel (illustrator Khing een Gouden Penseel).

Schrijft Miep Diekmann nog?

Niet meer. In 1990 is bij haar een aandoening geconstateerd, waardoor ze uiteindelijk blind wordt. Ze overlijdt op 9 juli 2017.

Foto:
Nationaal Archief