Ouderwets lekker: Urker kapkool

Een typisch oud streekgerecht is Urker kapkool. De basisingrediënten zijn: witte kool, uien, aardappelen, haring en heerlijke stoofpeertjes.

Urk was een eiland

Voordat Urk in 1939 door een dijk met het vasteland werd verbonden, was het een eiland in het IJsselmeer. Voor die tijd hadden de inwoners het niet al te breed en moesten ze rondkomen van de vangst van haring, spiering, bot en ansjovis. landbouw en veeteelt waren nauwelijks mogelijk, zodat groente en fruit altijd per boot moest worden ingevoerd.

Koude wintermaanden

Wanneer het eiland in een extreem koude wintermaand van de buitenwereld was afgesloten, kon de Urker vrouw alleen nog koken met producten die voorhanden waren. In de schuur lag meestal wel een voorraadje witte kool, uien, aardappelen en stoofperen, de basisingrediënten voor het oude streekgerecht Urker kapkool

‘De kost’

Gewoontegetrouw aten de Urkers ‘de kost’, de warme maaltijd, tussen de middag dus begon de Urker vrouw ’s ochtends vroeg al met de bereiding van de kapkool. De aardappelen, witte kool, uien en stoofperen moesten immers algauw twee uur pruttelen boven het vuur. Het Urker gezegde ‘op is te weinig’ ging bij deze stamppot echt niet op. Door toevoeging van een flinke schep reuzel, de warme stoofperen en een vers gerookte haring bleef de maag goedgevuld tot aan de avondmaaltijd, die meestal uit brood, ‘bol’, bestond.

Grootste vissersvloot van Nederland

Door de jaren heen heeft Urk, met haar monumentale huisjes en de traditioneel groen-witte tuinhekjes, heel wat veranderingen ondergaan. Het kleinste dorpje van Nederland is tegenwoordig zeer geliefd bij de toeristen en heeft inmiddels de grootste vissersvloot en visverwerkende industrie van Nederland.

Gewoonte wordt wet

Anno nu gaan veel Urkers nog steeds tussen de middag naar huis ‘om de kost’. Zo is een gewoonte ‘wet’ geworden! Kapkool wordt nog steeds gemaakt, maar wel met één verschil: de haring heeft plaats moeten maken voor krokant uitgebakken spek.

Foto
Nationaal Archief