Tegenwoordig hangen we een nestpot in de tuin zodat vogels rustig kunnen broeden. In de vijftiende eeuw werd deze opgehangen voor iets heel anders.
Het ontstaan van de nestpot
Vanaf wanneer de mensheid nestpotten is gaan gebruiken weten we niet zeker. Heel simpel, want die werden toen van organische materialen gemaakt en zijn dus allang verteerd. De eerste waarvan we het zeker weten (in Europa) komen uit België en Nederland (waarschijnlijk vanaf de vijftiende of zestiende eeuw).
De vogels een beetje helpen toch?
Niks hoor. Lekker opeten zul je bedoelen! Al snel had men door dat de nestelpotten van klei veel langer meegingen dan de houten- of rietenversie. De potten werden aan de gevel opgehangen, zodat de spreeuwen er lekker konden nestelen. Komt daar dan het spreekwoord “ergens een stokje voor steken” vandaan? Want, stonden de jonge spreeuwen op het punt om uit te vliegen? Dan stak men snel een stokje voor de uitgang, zodat ze er niet uit konden, maar nog wel gevoerd konden worden door hun ouders. Waren ze vet genoeg? Dan verdwenen ze in de spreeuwensoep!
Nestpotten aan de gevel
Het leuke is dat we op schilderijen, uit de verschillende eeuwen, af kunnen lezen hoe mensen leefden en wat hun gebruiken waren. Zo ook het gebruik van de nestelpot. Op een schilderij van Pieter Brueghel (1559) zie je één aan de gevel hangen (zie je hem? naast de rode vlag).
Architectonische nestpotten
In Turkije zien we al vanaf de pre-Ottomaanse periode dat nestpotten standaard tijdens de bouw in de gevel werd ingebouwd. Ze werden vervaardigd van tegels, hout, steen en mortel en dienden als huisvesting voor mussen en zwaluwen. Waarom? Gewoon… men vond het een aanvulling op de architectuur.
Nestelpot in Noord-Amerika
De Amerikaanse Indianen dachten heel anders dan de Europeanen. Opeten, natuurlijk niet! Zij maakten de nestkasten van berkenschors of potten van kalebassen. Zo waren de vogels niet alleen beschermd tegen de barre weersomstandigheden, er kwamen daardoor juist meer vogels in een bepaald gebied. Des te meer vogels, des te minder van die nare insecten.
Foto
Commons Wikimedia (nestpot)
Commons Wikimedia (schilderij Pieter Brueghel)
Rovers,
…heel leuk. Vooral ook je aansporing om je te verdiepen in het goed kijken naar schilderijen.
De vogels doen het goed: fluiten, eten en drinken. Alleen in mijn nestkastje komen ze niet; ze gluren wel maar dan houden ze het voorgezien.
Volgens het filmpje zou het heel belangrijk zijn waar je het nestkastje hangt. Misschien niet de goede plek?