Kerstmis in de jaren 50 best anders

Hoe vierde men Kerstmis in de jaren 50? Had men een versierde kerstboom met echte kaarsjes of juist alleen een kerststal? Ging men naar de nachtmis of misschien naar een kerkdienst? Was het met bergen cadeautjes of alleen een leesboekje en een sinaasappel?

Kerstboom heidens gebruik

De Germanen versierden eeuwen geleden (dennen)bomen (die symbool stonden voor vruchtbaarheid) om de Boomgeesten gunstig te stemmen. De christenen vonden dit heidens gebruik maar belachelijk. En toch namen ze het, weliswaar met een andere symboliek, in de 16e eeuw toch over. De kerstboom stond voortaan symbool voor kennis, goed en kwaad en natuurlijk voor de boom waar Eva haar vergiftigd fruit uit plukte. Maar, de boom bleef wel netjes buiten! Pas na de Tweede Wereldoorlog mocht de kerstboom eindelijk in de woonkamers.

Protestants kerstfeest

Kerstochtend. De kerkklokken jubelen en nodigen de kerkgangers uit om naar de kerkdienst te komen. Uit volle borst zong men de kerstliederen, psalmen en gezangen mee. In de kerk stond een prachtige versierde boom. Na de dienst lekker een glaasje chocolademelk met een kerstkransje of een krentenbol. Eenmaal thuis werd een warme maaltijd op tafel gezet. Eigenlijk zoals altijd met aardappels en groente, maar met Kerst vaak een haas, konijn of een goed gekruide rollade. De bijbel kwam te voorschijn en het kerstverhaal werd voorgelezen. Het gezin luisterde ademloos naar het kerstverhaal. Was het donker? Dan werden er echte kaarsjes in de kerstboom aangestoken. Natuurlijk stond er een emmer water en een spons naast de boom, want je wist maar nooit.

Katholiek kerstfeest

Kerstavond. Het is bijna middernacht. Brr, door de bittere kou naar de nachtmis. In de kerk werd in het Latijn een prachtige mis opgedragen, maar wat was het koud in de onverwarmde kerk. Na deze mis kon men blijven zitten om nog twee (kleinere) missen bij te wonen of men ging meteen naar huis. Eenmaal thuis lekker opwarmen bij de kachel en gezellig (soms wat slaperig) samen aan het kerstontbijt. In de woonkamer stond een prachtige kerststal met daarnaast echte kaarsjes die aangestoken mochten worden. Snel nog wat slapen, want kerstochtend ging men weer naar de mis. Even een wandeling en een spelletje spelen, want ’s middags was er lof (een korte gebedsdienst met gezang). Na deze mis zette moeder een ‘normale’ warme maaltijd op tafel met als enige luxe ook hier vaak wild of een sappige rollade bij.

 

Foto
Nationaal Archief

 

 

8 Comments

  • Leuk dat je de verschillen tussen katholiek en protestant noemt.
    De kerstboom heeft inderdaad ´heidense´ wortels, zoals zoveel christelijke elementen die overlap vertonen met andere religie. Christelijke leiders hebben juist die elementen ´verchristelijkt´ om de invloed van de christelijke boodschap binnen bestaande religies te vergroten.
    De boom van kennis van goed en kwaad staat vernoemd in Genesis 3 en heeft niets te maken met de kerstboom. Het fruit dat Eva daarvan plukte was ook niet vergiftigd (of giftig). Maar toen zij en Adam eenmaal gegeten hadden van de boom van kennis van goed en kwaad en hierin aan God gelijk, konden ze niet langer in het paradijs (van onbewust zijn) blijven. God stuurde hen weg, zodat ze niet ook van de levensboom konden eten.
    Genesis is het eerste boek uit de bijbel en is, net als alle andere boeken uit het oude testament, van joodse origine. Het nieuwe testament gaat over het christelijke verhaal.

  • Was een meisje van pakweg 6 jaar . . Ik liep met mijn moeder, door de ijskoude nacht,naar de kerk. Daar aangekomen was er geen plaats meer in de kerk. Ik herinner me dat ik achter “ winterjassen” stond te kleumen.Maar ik vond het spannend en ik mocht lang opblijven. Na afloop van de kerkdienst weer terug naar huis.Intussen waren de buren ook op bezoek. We zaten allemaal, buren, broers , gezamenlijk aan tafel en aten heerlijke hapjes, oa loempia’s en andere Indische lekkernijen die mijn moeder klaargemaakt had.Tv hadden we niet, maar wel gezelligheid .
    Helaas, 6 jaar later is moeder ziek geworden en overleden. Mijn vader volgde 6 maanden daarna.
    De Kerst is voor mij daarna nooit meer hetzelfde geweest.

  • Ik herinner mij Kerstfeest in de Zendingskapel/Rotterdam Noord van de zondagschool.een prachtig verhaal ,een grote kerstboom en na afloop een sinasappel en een boekje van W.G.v.d. Hulst.Wat een verschil met heden

    • Wat leuk dat je dit post! Ook ik heb daar leuke herinneringen aan. De zendingskapel stond bij ons in de straat, schuin t.o. ons huis.

  • ik ging als kind in Amsterdam op kerstmorgen om 7 uur in kou en donker meezingen met de straatzang: paar mensen van het muziekkorps en Christenen die meezingen over de geboorte van Christus. later ca. 1970 heb ik en het zelf vaak georganiseerd. God heeft naar ons omgezien: Jezus kwam.

  • De nachtmis was natuurlijk vaste prik.
    De eerste mis was een mis met drie Heren en duurde wel even met de nodige gezangen de volgende twee leesmiskes duurde ook bij elkaar een uurtje. In totaal was je ongeveer 2 1/2 uur bezig in de kerk.
    Na de nachtmis was er thuis nog een sneetje krentemik met roomboter en dan naar bed. Het was ondertussen al voorbij 3 uur
    Het kerstdiner bestond uit het pasteitje met kippenragout, de zondagse soep, aardappelen, groente, haas, konijn, en varkenshaas Als toetje fruitcompotte en chocolade pudding met slagroom We waren met 7 kinderen maar er bleef meer dan genoeg over voor de rest van de kerstweek.
    Bij mijn schoonouders was het niet veel minder
    Later toen we tv hadden werd het verplicht kijken naar bv Don Camillo of soortgelijke films op de Duitse tv

    Bij ons werden de echte kaarsjes nooit aangestoken, dat vond men te gevaarlijk.

    • Wat een mooie herinnering Ger. Dank je wel daarvoor.

Laat een antwoord achter aan Ger Laemers Reactie annuleren