De graftombe van de Egyptische farao Toetanchamon werd ruim honderd jaar geleden geopend. Het bleek een van de grootste archeologische vondsten uit de geschiedenis te zijn.
De aanhouder wint
De Britse archeoloog Howard Carter (1874-1939) zocht al jaren in de Vallei der Koningen naar graven van farao’s. Zijn peperdure expedities werden gefinancierd door de steenrijke Brit Lord Carnarvon (1866-1923). Carter groef samen met Egyptische arbeiders de vallei systematisch af, in de hoop het graf van de nog onbekende farao Toetanchamon, ook wel Toetanchaton of Toetankhamon genoemd, te vinden. Na jaren zoeken zonder enig resultaat, besloot Lord Carnavon om de geldkraan dicht te draaien. Carter wist hem over te halen om nog één expiditie te financiëren. Op 4 november 1922 stuitten arbeiders op enkele traptreden die naar een tombe leidden. Carter stuurde meteen een telegram naar Lord Carnarvon, die twintig dagen later uit Londen arriveerde. Samen openden ze een muur waarop een verzegeling van de farao zat. Een specatulaire vondst, omdat het koningsgraf nog ongeschonden was. In een kamer vonden ze onder meer specerijen, kleding, juwelen, strijdwagens en meubels. Het kostte de archeologen drie maanden voordat de vijfduizend opjecten uit de kamer gecatalogiseerd waren.
Vloek van Toetanchamon
Op 16 februari 1923 ontdekten Carter en zijn archeologenteam de grafkamer. Daarin stond een grote gouden sarcofaag waarin het 3.200 jaar oude gemummificeerde lichaam van de negentienjarige Toetanchamon met het inmiddels wereldberoemde dodenmasker lag. Lord Carnavon was niet aanwezig bij deze unieke vondst. Hij was twee maanden na het openen van het graf overleden aan de gevolgen van een ontsteking door een muggenbeet. Volgens speculatieve krantenberichten uit die tijd kwam dit door ‘de vloek van Toetanchamon’. Arbeiders zouden plakkaten gevonden hebben met de tekst: “Wie de rust van de farao verstoort, zal worden aangeraakt door de vleugels van de dood”. Het bleek een fabel, want de tekst met de vloek is later nergens in de tombe teruggevonden. Van de 58 personen die direct of indirect te maken hadden met het openen van het graf, waren twaalf jaar later slechts acht overleden. De term ‘vloek van de farao’ wordt overigens nog steeds gebruikt voor bruikkrampen en diaree die veel toeristen in Egypten oplopen vanwege het eten en het andere klimaat.
