Vergeten ‘beroep’: de botersmokkelaar

Het smokkelen van boter in de Nederlandse en Belgische grensstreek was in de jaren vijftig en zestig een zeer gewaagd kat-en-muisspel tussen  botersmokkelaars en douaniers.

Boter langs de benen

De Nederlandse overheid hield in die jaren de boterprijs laag door veehouders subsidie te verlenen om zo binnenlandse consumptie te verhogen en export te bevorderen. De Belgische overheid deed dit echter niet, waardoor de Nederlandse boter toentertijd drie gulden en de Belgische boter zes gulden per kilo kostte. Door dit prijsverschil ontstond er tussen beide landen een lucratieve smokkel van het ‘gele goud’. In het begin staken ‘pungelaars’, smokkelaars, gewoon te voet de grens over. Om de ‘commiezen’, de douanebeamten, op een dwaalspoor te zetten trokken ze speciale smokkelklompen aan, waardoor het leek of men in tegengestelde richting liep. Ook vrouwen smokkelden heel wat af door de boter onder hun kleding te verstoppen. Eenmaal gepakt zetten de douaniers de dames voor de hete kachel, zodat weldra de gesmolten boter langs de benen naar beneden liep. De Belgische douaniers maakten overigens feller jacht op de smokkelaars dan de Nederlanders, omdat zij tien procent van de waarde van de geconfisceerde boter als premie ontvingen.

Bepantserde auto’s

De handel in boter werd zo lucratief dat er goed georganiseerde ploegen kwamen, die soms uit wel veertig Belgen en Nederlanders bestond. Zij brachten naar schatting een miljoen kilo boter illegaal de grens over. De commiezen probeerden van alles om de smokkel tegen te gaan. Ze legden spijkerplanken neer en beschoten zelfs de smokkelaars. Als tegenactie gingen de plungelaars doodleuk in bepantserde auto’s met daaronder onverwoestbare banden rijden. In een periode van slechts vier jaar werden honderdduizenden kilo’s boter in beslag genomen. Daar kwam in 1963 verandering in doordat ook de Belgische boterproducenten subsidie kregen, waardoor het prijsverschil tussen beide landen werd rechtgetrokken. De botersmokkelaar werd brodeloos en kon slechts nog teren op de herinnering van de spannende achtervolgingen.

Foto: Nationaal Archief

1 Comment

  • Wat een verhaal, om de dames voor de hete kachel te zetten. In gedachten zie ik de gesmolten boter al langs hun benen sijpelen ????

Geef een reactie