Vergeten beroep: Stationsjuffrouw

De stationsjuffrouw is zo’n typisch vergeten beroep wat toentertijd belangrijk was, maar tijdens WO II door de bezetters verboden werd.

Betrekkingen waren niet altijd pluis

Eind negentiende eeuw maakten veel mensen zich zorgen over het lot van alleenreizende meisjes en vrouwen. Men was bang dat zij bij aankomst in den vreemden, aangesproken zouden worden door mannen met slechte bedoelingen en daardoor in de prostitutie terecht zouden komen. Na een internationaal congres in 1877 richtten vrouwen uit zeven landen, waaronder Nederland, de Union Internationale des Amies de la Jeune Fille op. Deze vereniging hield zich bezig met het beschermen van jonge meisjes, waarbij godsdienst en afkomst geen rol speelden. In ons land werd de Nederlandse Vereniging ter Behartiging van de Belangen der Jonge Meisjes opgericht. Dames van stand, die zich als vrijwilliger hadden gemeld, waren druk met de opvang en begeleiding van buitenlandse jonge dames die in Nederland als kindermeisje kwamen werken. Maar ook met naïeve plattelandsmeisjes die in de steden een baan aangeboden hadden gekregen. Na controle door de Union bleken die betrekkingen niet altijd pluis te zijn.

Roept haar hulp in

Om alleenreizende meisjes en vrouwen goed op te vangen, werd in 1902 de eerste Nederlandse post voor het Stationswerk op het Centraal Station in Amsterdam geopend, waar een stationsjuffrouw werd aangesteld. De Union adverteerde daarvoor met: ‘De stationsjuffrouw helpt U bij overstappen en verder reizen. Zij draagt een rood-witten band om den arm. Zij kent de stad, helpt U zoo nodig aan logies, en geeft inlichtingen op verschillende terrein. Roept haar hulp in, als ge op reis in moeilijkheden verkeert. Wendt U niet zoo maar tot vreemden’. Dat van haar diensten gebruik werd gemaakt is te lezen in een krant uit 1931. Er was dat jaar door vijftien stationsjuffrouwen in negen plaatsen in 2100 gevallen hulp verleend. Hoewel de stationsjuffrouw ook nog onmisbaar was voor alleenreizende kinderen en hulpbehoevenden, werd vanwege de steun aan Joden het stationswerk in 1943 door de Duitse bezetters verboden. Zo kwam er een eind aan het beroep van de stationsjuffrouw.

Foto
Commons Wikimedia