De generaties die in de jaren tachtig leefden, verkeerden in grote onzekerheid door de dreiging van de bom. Het was de tijd van de Koude Oorlog.
Doemdenken
Tussen de VS en Rusland leek een race te ontstaan wie de meeste en modernste kernwapens had, de zogenoemde wapenwedloop. De Amerikanen introduceerden in 1952 de krachtige waterstofboom. In antwoord daarop lieten de Russen in 1961 de zwaarste waterstofbom ooit ontploffen. De schokgolf was zelfs in ons land voelbaar. De angst sloeg toe, waarop het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China, Israël, India en Pakistan hun eigen kernwapens ontwikkelden. In 1977 ontwikkelde Amerika de neutronenbom. Een massavernietigingswapen dat mensen doodde, maar gebouwen liet staan. Deze gruwelijke uitvinding resulteerde in de eerste massale protesten tegen de wapenwedloop. Het protesteren hielp mee, want uiteindelijk zag de Amerikaanse president Jimmy Carter in 1978 op ‘morele gronden’ toch maar af van de productie van die bom. In ons land liepen de gemoederen hoog op toen de NAVO in 1979 besloot om 48 kruisraketten in Nederland te plaatsen. Somber vroegen studenten zich af of studeren nog wel zin had, waarop Kees van Kooten en Wim de Bie de term ‘doemdenken’ introduceerden.
Stiekem toch
Het verzet tegen kernwapens groeide. Misschien mede door de liedjes van Jules de Corte, Doe Maar en Herman van Veen, die zongen over vrede en over de bom. Op 21 november 1981 werd in Amsterdam een vredesdemonstratie georganiseerd, waar 400.000 demonstranten aan deelnamen. Op spandoeken stonden ludieke teksten als ‘Hou je kernkop’ en ‘Liever een Rus in de keuken dan een raket in de tuin’. Op 23 oktober 1983 volgde de grootste Nederlandse demonstratie ooit, waarbij 500.000 mensen in Den Haag tegen de komst van kruisraketten demonstreerden. Rusland en Amerika tekenden in 1987 een verdrag om kruisraketten te verminderen. Hierdoor besloot onze regering om geen kernwapens te plaatsen. Echter uit geheime documenten bleek dat er al sinds 1960 Amerikaanse kernwapens op de Nederlandse vliegbasis Volkel opgeslagen lagen, bewaakt door Amerikaanse militairen.
Foto
Nationaal Archief
Van 1975 tot 1979 was ik als semi beroepsmilitair gelegerd in Havelte Drenthe, ook daar zouden in het geheim raketten zijn bewaard.
Regelmatig liepen we met geladen wapen daar wacht aan de buitenrand van het ook door de Amerikanen bewaakte object.
Een zelfde object waar door Amerika geplaatste wapens zouden liggen was bij Hardewijk.
Of er daar iets lag is me altijd een raadsel gebleven, maar wanneer je met scherpe munitie in het wapen loopt en een kogelwerend vest aan moet er toch iets aan de hand zijn.
Veel wordt in het geheim gedaan zonder dat de burger er van weet.