Ons land heeft een eeuwenoude watertraditie waarbij de mens tegen het water vecht. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Kinderdijkse molens, die de polders van de Alblasserwaard al sinds de achttiende eeuw drooghouden.
Briljant aangelegd stelsel
Duizenden jaren geleden was dit hele gebied nog een groot veenmoeras met een bijzonder vruchtbare grond. De eerste vaste bewoners bouwden hun woningen op ‘donken’, heuvels in het vlakke polderlandschap, waardoor ze bij een overstroming redelijk veilig waren. Voor een nog betere bescherming werden al snel dijken gebouwd. Hoewel men dacht dat dit wel afdoende was, diende zich een nieuw probleem aan. Door de dijken kon het grond- en regenwater geen kant meer op, waardoor het gebied alsnog onder water kon komen te staan. Daarom gaf graaf Floris V van Holland (1254-1296) de opdracht tot het oprichten van een drietal waterschappen: Alblasserwaard, Overvaard en Nederwaard. Een waterschap was toentertijd een organisatie waarin alle inwoners bijdroegen aan het drooghouden van het land. Door een briljant aangelegd stelsel van sloten en weteringen werd het water afgevoerd naar het laagste punt van het gebied: Kinderdijk.
Slimme kat
Het eindeloze gevecht tegen het water leek geleverd tot een stormachtige novembernacht in 1421. De slecht onderhouden dijken braken, waardoor duizenden mensen verdronken. Met deze Sint-Elisabethsvloed in het geheugen werden daarom vanaf 1738 een twintigtal molens gebouwd om het stijgende grondwater uit de polder te malen. Hoewel er verschillende legendes zijn denkt men dat Kinderdijk zijn naam dankt aan de legende dat men na de beruchte Sint-Elisabetsvloed een mandje langs de dijk zag drijven. Daarin lag een huilende baby en een kat die behendig op en neer wipte waardoor het mandje niet zonk. In 1886 was Kinderdijk de eerste Nederlandse plaats met electrisciteitsvoorziening waarbij de elektriciteit uiteraard door de molens werd opgewekt. Kinderdijk, met zijn overgebleven negentien molens, staat sinds 1997 op de Werelderfgoedlijst van Unesco en is inmiddels uitgegroeid tot een toeristische trekpleister.
Foto:
Nationaal Archief
