Een gebroken bord of vaas hebben we tegenwoordig binnen enkele seconden aan elkaar gelijmd. Duizenden jaren geleden ging dat er heel anders aan toe.
Kleverige substantie
Was er in de Steentijd iets gebroken, dan tapte men hars uit de schors van berken, sparren en dennen. De hars was een kleverig goedje dat nadat het was opgedroogd muurvast zat. Een andere lijmsoort die men toen gebruikte was bitumen. Wanneer men vers hout in een speciale oven verbrandde, dan drupte daar zwart kleverig vocht uit. Dat kleefde zo sterk dat men er zelfs stenen mee kon vastlijmen. Egyptenaren daarentegen lijmden alles met gelatine, een natuurproduct dat werd gemaakt door botten en dierenhuiden urenlang te koken totdat er een kleverige substantie overbleef die lekker plakte. Geen gekke uitvinding, want deze natuurlijm werd duizenden jaren later nog steeds gemaakt door zogenoemde lijmsieders. Lijm was niet meer weg te denken uit het leven van de mensheid. Boekbinders, zadel- en hoedenmakers, leerbewerkers en kartoneurs werkten dagelijks met lijm, zodat de vraag ernaar steeds groter werd.
Verschrikkelijke stank
In 1690 werd in Nederland de eerste lijmfabriek geopend, waarna andere lijmfabrieken volgden. Met de komst ervan was niet iedereen even blij. Toen bekend werd dat de Delftse ondernemer J.C. van Marken in 1885 een lijmfabriek wilde bouwen, tekenden de omwonenden protest aan. De fabriek werd toch gebouwd en de buurtgenoten kregen gelijk. Niet alleen bij de fabriek stonk het enorm. Als het warm en windstil was, dan verspreidde zich een vreselijke lucht van halfvergane vleesresten en beenderen over grote delen van Delft. Lijm maken moest toch anders kunnen moeten slimme koppen hebben gedacht. In 1932 kwam dan ook de eerste kunstharslijm op de markt. Daarna volgde in 1940 transparante kleeflijm van rubber en vanaf 1956 kon de consument met de welbekende Pattex aan de slag. Tegenwoordig zijn er ruim 300.000 varianten waarmee we papier, pvc, glas, metaal en hout kunnen vastlijmen.
Foto:
Pexels
